Câu đối ở nhà thờ họ là một đặc trưng tại nhà thờ họ, từ đường. Chia sẻ các mẫu câu đối ở nhà thờ họ dùng để treo cột, khắc cột hay và ý nghĩa nhất.
Thông thường trong nhà thờ họ, có hoành phi thì sẽ thường có thêm câu đối bên cạnh. Câu đối có thể nói là một sản phẩm văn hóa từ thời xưa của người Việt, khi những câu đối này được trưng bày trong đình, đền, chùa, nhà từ đường, nhà thờ họ thì nó lại mang đến ý nghĩa tâm linh to lớn. Câu đối nhà thờ họ là một cặp câu đối xứng nhau.
Cau doi ha tho ho được gọi là Doanh thiếp – 楹 帖, Doanh liên – 楹 聯, Đối liên – 對 聯 (một cặp câu đối xứng). Thông thường phần hoành phi câu đối thường được sử dụng bằng gỗ sơn son, thiếp vàng, chữ trên câu hoành phi và câu đối màu đen, đỏ, vàng tùy vào cách phối màu của nghệ nhân và yêu cầu của gia chủ.
Hoành Phi, Câu Đối nhà thờ họ Trần và các họ lớn ở Miền Bắc, trung Việt Nam sẽ gồm một bức hoành phi 3 đến 4 chứ Hán, Nôm, và một cặp câu đối bằng gỗ hoặc khắc lên cột đá. Người ta cũng có thể thay hoành phi bằng cuốn thư với các đường nét chạm khắc tinh xảo.
Chữ Hán – Nghĩa hán việt – Dịch nghĩa
1. Mẫu câu đối hay 1
德大教傢祖宗盛
功膏開地後世長
Đức đại giáo gia tổ tiên thịnh,
Công cao khai địa hậu thế trường.
Công cao mở đất lưu hậu thế
Đức cả rèn con rạng tổ tông.
————————————————————————
2. Mẫu câu đối hay 2
本根色彩於花叶
祖考蜻神在子孙
Bản căn sắc thái ư hoa diệp
Tổ khảo tinh thần tại tử tôn
Sắc thái cội cành thể hiện ở hoa lá
Tinh thần tổ tiên trường tồn trong cháu con
————————————————————————
3. Mẫu câu đối hay 3
木出千枝由有本
水流萬派溯從源
Mộc xuất thiên chi do hữu bản,
Thuỷ lưu vạn phái tố tòng nguyên
Cây chung nghìn nhánh sinh từ gốc
Nước chẩy muôn dòng phát tại nguồn
————————————————————————
4. Mẫu câu đối hay 4
欲求保安于後裔
須凭感格於先灵
Dục cầu bảo an vu hậu duệ
Tu bằng cảm cách ư tiên linh
Nhờ Tiên tổ anh linh phù hộ
Dìu cháu con tiến bộ trưởng thành
————————————————————————
5. Mẫu câu đối hay 5
百世本枝承旧荫
千秋香火壮新基
Bách thế bản chi thừa cựu ấm
Thiên thu hương hoả tráng tân cơ
Phúc xưa dày, lưu gốc cành muôn thủa
Nền nay vững, để hương khói nghìn thu
————————————————————————
6. Mẫu câu đối hay 6
德承先祖千年盛
愊荫兒孙百世荣
Đức thừa tiên tổ thiên niên thịnh
Phúc ấm nhi tôn bách thế gia
Tổ tiên tích Đức ngàn năm thịnh
Con cháu nhờ ơn vạn đại vinh.
————————————————————————
7. Mẫu câu đối hay 7
祖德永垂千载盛
家风咸乐四时春
Tổ đức vĩnh thuỳ thiên tải thịnh
Gia phong hàm lạc tứ thời xuân
Đức Tổ dài lâu muôn đời thịnh
Nếp nhà đầm ấm bốn mùa Xuân.
————————————————————————
8. Mẫu câu đối hay 8
祖功開地光前代
宗德栽培喻后昆
Tổ công khai địa quang tiền đại;
Tông đức tài bồi dụ hậu côn.
Tổ tiên công lao vang đời trước
Ông cha đức trí tích lớp sau
————————————————————————
9. Mẫu câu đối hay 9
祖功開地光前代
宗德栽培喻后昆
Tổ công khai địa quang tiền đại;
Tông đức tài bồi dụ hậu côn.
Tổ tiên công lao vang đời trước
Ông cha đức trí tích lớp sau
————————————————————————
10. Mẫu câu đối hay 10
上不负先祖贻流之庆
下足为後人瞻仰之标
Thượng bất phụ tiên tổ di lưu chi khánh
Hạ túc vi hậu nhân chiêm ngưỡng chi tiêu
Tham khảo: 500 câu đối chữ hán – việt (tập 5)
Câu đối khắc tại từ đường họ Thạch:
Tại Từ đường họ Thạch có 4 câu đối gỗ sơn đen thếp vàng, chữ chạm khắc rất đẹp:
Lan Khê chi tỏa, mạch văn dài
Thiên Thủy dòng phân, nguồn phúc rộng
Danh gia nối đời, tự thuở nhà Lê trở lại
Ban đầu gây dựng, vốn từ Thịnh Đức tới nay
Câu đối khắc tại nhà thờ họ Đặng gốc Trần:
Lũy thế Đông A truyền cựu đức
Danh tồn Nam sử ấp thanh hương
Dịch nghĩa:
Gốc gác họ Trần truyền đức cũ
Danh lưu Nam sử, tỏa hương thơm
Những câu đối khắc tại nhà thờ họ Hoàng:
Mẫu câu đối thứ 1:
“Hữu khải tất tiên bản huyện địa khoa chi thủy
Bất hiển diệc thế tiền Trần Quang Thái dĩ lai”
Dịch nghĩa:
Được mở mang là nhờ tiên tổ đã mở ra đại khoa đầu tiên cho huyện ta.
Đời đời nối nhau rạng rỡ, bắt đầu từ năm Quang Thái nhà Trần đến nay.
————————————————————————
Mẫu câu đối thứ 2:
“Trật tự thiên thu quốc hữu đại thừa gia hữu miếu
Thanh phong vạn cổ triều lưu tướng nghiệp sử lưu danh”
Dịch nghĩa:
Thờ phụng ngàn thu, nước có cúng nhà thờ có miếu
Gió mát muôn thuở, sự nghiệp ở triều Đình, tên tuổi trong sử sách
Câu đối của 1 nhà thờ họ ở Kiến An – Hải Phòng:
Chữ Hán:
象山德基門戶詩禮憑舊蔭
郁江人脈亭皆芝玉惹莘香
Nghĩa chữ Hán:
Tượng Sơn đức cơ môn hộ thi lễ bằng cựu ấm
Úc Giang nhân mạch đình giai chi ngọc nhạ tân hương
Dịch nghĩa:
Núi Voi xây nền đức, gia tộc dòng dõi bởi nhờ ơn đời trước
Sông Úc tạo nguồn nhân, cả nhà giỏi tài vì sức gắng lớp sau
Câu đối ở nhà thờ họ Vũ Hồn:
Chữ Hán:
中下儒宗鄕始祖
南天民牧國名臣
Nghĩa chữ Hán:
Trung hạ Nho tông hương thuỷ tổ
Nam thiên dân mục quốc danh thần
Dịch nghĩa:
Tổ tiên vốn nhà Nho gốc Trung Quốc
Chăm nom dân Nam, trở thành danh thần nước Nam
Câu đối khắc tại nhà thờ họ Tô:
Nam Bắc chi điều Tô bản xuất
Đông Tây, vạn phái thuỷ tòng nguyên.
Câu đối đề trong nhà thờ họ Nguyễn:
Chữ Hán:
橫山一帶萬年禄
靈水二源百世榮
功德永遷百世本支靈水遠
繼承無斁千龝花衮御山高
水源木本山河壽
春露秋霜歲月新
Nghĩa chữ Hán:
Hoành sơn nhất đái vạn niên lộc
Linh thủy nhị nguyên, bách thế vinh
Công đức vĩnh thiên bách thế bản chi Linh thủy viễn
Kế thừa vô dịch thiên thu hoa cổn Ngự sơn cao
Thủy nguyên mộc bản hà sơn thọ
Xuân lộ thu sương tuế nguyệt tân
Dịch nghĩa:
Một dải Hoành Sơn, vạn năm lộc
Hai giòng Linh Thủy, trăm đời vinh
Công đức trăm đời, nguồn ngọn sông Gianh chảy xa
Kế thừa ngàn năm, hoa gấm núi Ngự cao ngất
Nguồn nước, gốc cây, núi sông vẫn lâu dài
Mưa xuân, sương thu, năm tháng càng mới mẻ
Câu đối hay ở nhà thờ họi từ đường dòng họ Vũ ở làng Đại Vĩ – Cổ Loa – Hà Nội:
Thiên vị tài bồi dương ngã Vũ
Thế truyền tác nghiệp tự Nguyên Hương
Nghĩa là:
Trời làm giàu cho họ Vũ ta
Đời đời truyền lưu ở xóm gốc
Câu đối ở nhà thờ họ từ đường họ Nguyễn Tam Sơn:
“Địa hoang tiên phá Văn Lung sách
Thiên Bảng danh đề Tiến Sỹ Bi”
Câu đối treo trong nhà thờ họ Đặng ở làng Bách Tính:
一 鄕 攻 響 昇 評 日
百 姓 航 歌 大 有 年
Nghĩa là:
Nhất hương công hưởng thăng bình nhật
Bách Tính hàng ca đại hữu niên
Câu đối khắc trong nhà thợ họ Bùi tại Nho Quan – Ninh Bình:
Dòng Họ Bùi Nho Quan Ninh Bình có Nhà thờ Họ tại Thư Lâu – Hà Nam, thờ Cụ Tổ Bùi Đình Thư, người đã đỗ tiến sỹ và hiện nay có Tên trong bia đá số 37 tại Văn miếu Hà Nội. Trong nhà thờ có đôi câu đối rất nổi tiếng:
Phúc Ấm Hữu Khai Tiên, Khoa Tiến sỹ, Hoạn Thượng Thư, Huân Liệt Trường Lưu Lê Lý Sử (Hoạn là Quan; Lê là Nhà Tiền Lê)
Công Danh Tùy Thế Tựu,Quốc Công Hầu, Dân Tổng Lý, Hào Hoa Cạnh Phát Bắc Nam Chi
Câu đối ở nhà thờ họ Đỗ Bá làng Tăng Bổng – xã Tân Lập – Vũ Thư – Thái Bình:
Đức Thuận Đỗ gia, cổ kim ngang ngọc phả
Tôn lưu Đồng Đại, tuế nguyệt mãn phương danh
Câu đối của họ Phạm gốc Mạc:
范 水 燕 詒 奕 祀 雲 仍 弗 替
午 天 日 麗 京 秋 族 類 依 先
Nghĩa Hán – Việt:
Phạm thủy yến di tích tự vân nhưng phất thế
Ngọ thiên nhật lệ kinh thu tộc loại y tiên
Tạm dịch:
Chim yến an cư miền sông Phạm mưu tính cho con cháu muôn đời chẳng thay đổi.
Mặt trời đang lúc ban trưa tỏa sáng khắp kinh đô mà dòng tộc lại vẫn như xưa.
Câu đối hiện thờ tại từ đường họ Phạm gốc Mạc ở xã Tân Phong, huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình:
已 往 裕 恃 来 世 以 世 及 世
造 因 由 傳 播 春 又 春 逢 春
Nghĩa Hán – Việt:
Dĩ vãng dụ thị lai thế dĩ thế cập thế
Tạo nhân do truyền bá xuân hựu xuân phùng xuân
Tạm dịch:
Khi xưa tỏa đức sáng giúp cho muôn đời tiếp nối nhờ đức sáng
Do tạo nên cảnh sắc xuân cho non nước, mãi mãi hưởng mùa xuân.
Những câu đối tại nhà thờ tổ họ Bùi Đình ở xã Xích Thổ, huyện Nho Quan, tỉnh Ninh Binh:
Đôi câu đối khắc trên gỗ treo bên trong nhà thờ:
“Bảo quế ngũ chi văn tại tích
Lạc long bách noãn thí vu kim ”
Nghĩa là:
(Cây) Quế quý năm cành nghe sự tích
Lạc long trăm trứng đến ngày nay
Năm đôi câu đối ở trước cửa nhà thờ tổ họ Bùi Đình khắc trên các cột trụ bằng đá:
————————————————————————
Mẫu câu đối khắc cột 1:
“Tổ đường bách thế hương hoa tại
Bùi tộc thiên thu phúc lộc trường”.
Nghĩa là:
Tổ đường trăm đời hương hoa cúng
Họ Bùi nghìn năm phúc lộc dài.
————————————————————————
Mẫu câu đối khắc cột 2:
“Vụ Bản phân cư tầm lạc nghiệp
Xích Thổ định hương tạo cơ đồ”.
Nghĩa là:
(từ) Vụ Bản chia cư tìm đất mới
Xích Thổ định quê dựng cơ đồ.
————————————————————————
Mẫu câu đối khắc cột 3:
“Phiến niệm truy tư truyền bản tộc
Bách niên hương hỏa ức tiên công”
Nghĩa là:
Tấm lòng tìm hiểu về dòng họ
Trăm năm hương hỏa nhớ công xưa.
————————————————————————
Mẫu câu đối khắc cột 4:
“Tổ đức cao minh tư phú ấm
Tôn thừa phụng sự thọ nhân hòa”
Nghĩa là:
Phúc ấm nhớ về tổ đức sáng
Nhân hòa thờ mãi, việc cháu con.
————————————————————————
Mẫu câu đối khắc cột 5:
“Phúc địa tâm điền nghi mỹ quả
Hiền tôn hiếu tử tức danh hoa”
Nghĩa là:
Cây phúc ruộng tâm nên quả đẹp
Cháu hiền con thảo được hoa thơm.
Câu đối khắc tại nhà thờ dòng họ Phạm Tử:
Dịch thế trâm anh công hầu bá tử nam Phàm Ngũ
Lịch triều khoa đệ Lý Trần Hồ Lê Mạc dĩ lai
Nghĩa là:
Các đời làm quan Công, Hầu, Bá, Tử, Nam năm tước đều có
Mấy triều thi đỗ Lý, Trần, Hồ, Lê, Mạc tới nay đã qua
Câu đối của họ Vũ ở tỉnh Thái Bình:
Phiệt duyệt gia thanh, Trần triều Mạc Trạng nguyên chi hậu
Nguyên lưu thế phả, Đông Hải Thanh Hà quận dĩ lai
Tạm dịch:
Dòng dõi gia phong, Trạng Mạc triều Trần sau nối tiếp.
Ngọn nguồn thế phả, Thanh Hà Đông Hải lại từ đây.
Những câu đối khắc tại 3 nhà thờ họ Phạm huyện Xuân Thủy, tỉnh Nam Hà:
Ba xã Kiên Lao, Ngọc Tĩnh, Hoành Tứ (xưa kia thuộc cửa Lạt Môn, phủ Thiên Trường, trấn Sơn Nam). Ở nhà thờ có câu đối cổ nói về gốc gác xưa của họ này vốn là họ Mạc:
Đức chỉ thiên tài lan quê mậu
Mạc triều hệ xuất đế vương cơ
Câu thứ 2 rút trong Gia phả:
Mạc Đăng Thận hố tích Kiên Lao
Phạm Công Úc bốc cư Ngọc Tỉnh
Các Câu Đối Tại Từ đường và lăng mộ Họ Trần:
Tiên tổ huân lao tràng lưu Trà Hải cựu
Nhi tôn phúc ấm vĩnh bảo Kiến Thái Kim
Nghĩa:
Công đức của tổ tiên lưu truyền từ Trà hải
Phúc giành cho con cháu nối tiếp dến Kim Sơn
————————————————————————
Trần tộc trâm anh nguyên phát viễn
Tổ đường tăng bí thế hưng tư
Nghĩa:
Dòng dõi họ Trần cao sáng mãi
Từ đường tu bổ rộng dài thêm
————————————————————————
Tổ tông công đức tràng lưu vu vạn thế
Tả chiêu hữu mục tụy tụ tại nhất đường
Nghĩa:
Muôn thủa ghi sâu công đức tổ
Một nhà thờ phụng bậc gia tiên
————————————————————————
Hại bái tri ân tiên tổ đức
Trung hưng phục kiến bản chi tràng
Nghĩa:
Lậy xuống đền ơn công đức tổ
Trông lên mừng thấy họ hàng đông
————————————————————————
Lịch thế tử tôn mưu hạnh phúc
Thiên thu hương hỏa phụng tiên từ
Nghĩa:
Suốt đời con cháu xây hạnh phúc
Ngàn năm hương khói phụng gia tiên
————————————————————————
Địa thế phong quang tổ đường cơ chỉ tráng
Thiên khai thái vận Trần tộc tử tôn vinh
Nghĩa:
Thế đất phong quang tổ đường nền nếp đẹp
Vận thời mở thái con cháu vẻ vang đều
————————————————————————
Kiến ấp danh phương tổ tông tài đức thụ
Trà giang mạch dẫn lan quế phát kim hoa
Nghĩa:
Tổ tiên xưa công đức vun trồng hoa thơm quả ngọt
Con cháu nay cành vàng rực rỡ gốc vững rễ sâu
————————————————————————
Trà giang văn mạch viễn
Thái địa phát kim hoa
Nghĩa:
Văn mạch phát tự sông Trà
Hoa vàng nở trên đất Thái
————————————————————————
Tham khảo: Các mẫu cổng đá tự nhiên đẹp
Cơ sở Đá mỹ nghệ Thái Vinh chúng tôi là một cơ sở có kinh nghiệm lâu năm trong lĩnh vực làm lăng mộ đá giá rẻ tại các tỉnh như: Ninh bình, Thanh Hoá, Hà Nội, Bình Định, Bắc Ninh, Bình Dương và Hải Phòng vv…
Chúng tôi chuyên sản xuất các sản phẩm mộ đá đẹp cùng với các sản phẩm đá mỹ nghệ đa dạng khác như cuốn thư đá lăng mộ, miếu thờ thần linh, chân tảng đá kê cột nhà đẹp, cột đá nhà thờ họ… vận chuyển và lắp đặt trên toàn quốc.
Quý khách có nhu cầu mua mẫu mộ đá đẹp giá rẻ cũng như các sản phẩm đá mỹ nghệ giá rẻ khác, vui lòng liên hệ với chúng tôi theo:
Thông tin liên hệ Đá mỹ nghệ Thái Vinh